[email protected] Leden

‹ Naar het overzicht

Voorkom uitdroging bij ouderen

Bron: Zorg voor beter, 05-11-2018

Verpleegkundige specialist Simone Paulis doet promotie-onderzoek naar uitdroging in de verpleeghuiszorg. Volgens haar is het grootste probleem dat veel zorgprofessionals een chronisch vochttekort niet op tijd herkennen. Terwijl de gevolgen ernstig kunnen zijn: trombose, blaasinfecties, luchtweginfecties, nierstenen en decubitus en in het ergste geval: overlijden. Voorkomen van uitdroging bij ouderen is daarom erg belangrijk.

8 praktische tips

Wat kun je doen om uitdroging te voorkomen? Simone geeft 8 tips:

1. MAAK DE NOODZAAK OM VOLDOENDE TE DRINKEN DUIDELIJK

‘Het valt mij op dat ouderen vaak denken dat ze voldoende drinken, maar als je doorvraagt blijkt dat ze de aanbevolen hoeveelheid voor ouderen á 1700 cc per dag niet halen. Ook weten ouderen vaak weinig van uitdroging.’

2. RAAD OUDEREN AAN VAKER OP DE DAG KLEINE HOEVEELHEDEN TE DRINKEN

‘In één keer een grote hoeveelheid drinken zorgt ervoor dat je maag uitzet, waardoor je minder zin hebt in eten of drinken.’

3. KOPPEL DRINKEN AAN ADL-MOMENTEN

‘Bijvoorbeeld na een warme douche, waarbij je vaak zweet en dus vocht verliest. Of zorg ervoor dat iemand altijd iets drinkt na het tandenpoetsen of een extra glaasje nuttigt tijdens een maaltijd of bij de medicatie inname.’

4.    ZORG VOOR AFWISSELING

‘Maak het consumeren van vocht aantrekkelijker door af te wisselen. Denk bijvoorbeeld aan: koffie, thee, water, fruitsap, yoghurt, fruit en groenten.’

5.    WEES ALERT BIJ KOORTS

‘Zorg dat iemand dan minimaal een halve liter per graad koorts meer drinkt dan normaal.’

6.    LET GOED OP HOEVEEL IEMAND DRINKT

‘Vochtlijsten in verpleeghuizen worden niet altijd even goed bijgehouden, maar zijn wel een graadmeter om een verandering in vochtconsumptie waar te nemen Zorg dat je alert bent op een verandering in drinkpatroon en drinkhoeveelheid. Werk je in de thuiszorg? Dan kun je ook samen met je cliënt een vochtlijst bijhouden. Zo brengen jullie in kaart of de cliënt voldoende drinkt en wordt de cliënt zich bewust van zijn vochtinname.’

7.    LET OP GEDRAGSVERANDERING

‘Is iemand verward of suf? Kijk dan eens kritisch naar hoeveel vocht iemand op een dag binnenkrijgt.’

8.    ZET HULPMIDDELEN IN

‘Heeft iemand een geheugensteuntje nodig om ervoor te zorgen dat hij voldoende drinkt? Denk dan aan de inzet van een hulpmiddel zoals de Obli. Dit hulpmiddel geeft een seintje wanneer het tijd is om te drinken.’

Hoe herken je uitdroging?

Het stellen van deze diagnose bij ouderen is niet gemakkelijk. Een cliënt met een vochttekort herken je vooral aan (meerdere van) deze signalen:

  • De cliënt is suf of verward (delier), heeft last van duizelingen en valt snel.
  • Is soms moeilijk te verstaan. De cliënt verslikt zich snel.
  • Verlaagde bloeddruk, koorts, obstipatie.
  • De cliënt klaagt over dorst, plast weinig en de urine is donker van kleur; dan is er al sprake van een ernstige dehydratie!
  • De cliënt verliest in korte tijd meer dan 3% van het lichaamsgewicht of meer dan 1 kg per dag. Een acute verandering van het lichaamsgewicht kan ook wijzen op overvulling.
  • Gortdroge tong en slijmvliezen.
  • Minder elastische huid (dit is ook een normaal verouderingsverschijnsel), jeuk en huidinfecties.

Wat doe je bij uitdroging?

Belangrijk is dat bij uitdroging het tekort aan vocht wordt aangevuld. Dit kan oraal of wanneer dit niet meer lukt bijvoorbeeld met een infuus.

Meer onderzoek nodig

Om uitdroging beter en vroegtijdig te herkennen, is meer onderzoek nodig. Simone hoopt hier met haar promotieonderzoek een bijdrage aan te kunnen leveren. ‘De eerste stap is middels een internationale studie vaststellen hoe uitdroging op de meest betrouwbare, eenduidige wijze gediagnosticeerd kan worden in het verpleeghuis.’

V&VN is bezig met een algemene richtlijn over vocht- en voedingstekort. De richtlijn is naar verwachting in de zomer van 2020 klaar.

VS VPH op Twitter